Acil Kontrasepsiyon
Tamam, seks yaptınız ama prezervatif kullanmayı unuttunuz veya bir hapı unuttunuz ve hamilelikten kaçınmak istiyorsunuz. Pekiyi şimdi ne yapmalıyız?
Bu nadir bir durum değildir, ancak çoğu zaman çok fazla endişe getirir. Bu kaygının bir kısmı, ertesi gün hapının gerçekte ne olduğu ve hap almak dışında başka seçenekler olup olmadığı konusundaki belirsizlikten kaynaklanır. Şimdi Arkanıza yaslanın ve okumaya devam edin çünkü bu yazı; acil kontrasepsiyonun ne olduğu, nasıl çalıştıkları ve seçeneklerinizin neler olduğu hakkında bilgi veriyor…
Acil Kontrasepsiyon Nedir?
Acil kontrasepsiyon, korunmasız cinsel ilişkiden sonra veya kullandığınız kontrasepsiyon başarısız olursa, örneğin bir doğum kontrol hapını almayı unutmanız veya kondomunuzun yırtılması gibi durumlarda, hamileliği önlemek için kullanılır. Acil doğum kontrol hapı da dahil olmak üzere, genellikle ertesi gün hapı olarak bilinen hapların iki türü vardır. Ayrıca rahim içi araçlarda (RİA veya spiral olarak da bilinir) kullanılabilir.
Acil kontrasepsiyon düzenli olarak kullanılan bir şey olmamalı, ancak diğer kontrasepsiyon yöntemleri başarısız olduğunda son çare olarak kullanılabilir. Acil kontrasepsiyonun sizi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara karşı korumadığını hatırlamak da önemlidir, bu nedenle kendinizi prezervatiflerle korumanız ve korunmasız cinsel ilişkiye girip girmediğiniz veya prezervatifinizin yırtılması durumunda CYBH kontrolü yaptırdığınızdan emin olmanız gerekir.
Ertesi Gün Hapları (Acil kontraseptif haplar)
Piyasadaki iki farklı etken maddeli ertesi gün hapları mevcuttur. Her ikisi etken madde de, aç veya tok karnına su ile bütün olarak yutulması gereken tek bir tablet şeklindedir. Tableti aldıktan sonra iki saat içinde kusarsanız, tablet tam olarak emilmemiş olabileceğinden bir tane daha almalısınız. İlk seferinde kusarak tableti çıkarmanız durumunda, ikinci tabletin yerinde kalmasını sağlamak için bir bulantı önleyici ilaç kullanmakta fayda vardır. Ertesi gün hapı bir kez aldığınızda, yalnızca o seferlik hamileliği önlemeye yarar. Yani ertesi gün hapını kullanmanızdan sonra, aynı adet döngüsünde yaşanan başka herhangi bir korunmasız cinsel ilişki halinde gebelikten korumaz.
Levonorgestrel İçeren Haplar
Levonorgestrel korunmasız cinsel ilişkiden 72 saat sonra alınabilir. Yumurtalıklarınızın yumurta salmasını önleyen levonorgestrel adı verilen sentetik bir hormon içerir. Levonorgestrel aldığınızda bir yumurta zaten salındıysa, ilaç aynı zamanda spermin onu döllemesini durdurmaya da yardımcı olur. Bu nedenle, etkisi iki katlıdır.
Bu hapı reçetesiz olarak eczanelerden temin edebilirsiniz. Adından da anlaşılacağı gibi, korunmasız cinsel ilişkiden sonra ertesi gün hapını ne kadar erken alırsanız, hamileliği önlemede o kadar etkili olur. Seksten sonraki ilk 24 saat içinde alınırsa %95 etkilidir ve 24-48 saat sonra alınırsa bu etkinlik %85’e, seksten 48-72 saat sonra sadece %58’e düşer.
Ertesi Gün Hapları Yan Etkileri
Ertesi gün hapı kullanmak çok güvenlidir, ancak tüm ilaçlar gibi bazı insanlar yan etkiler yaşar. Bunlar mide bulantısı, kusma, baş dönmesi, yorgunluk, meme hassasiyeti, baş ağrısı ve karın ağrısını içerir. Ertesi gün hapı aldıktan sonra adet döngüsünün düzensiz olması çok yaygındır ve bu durum 3 ay sonra normale dönmelidir.
Bakırlı RİAlar
Rahim içi araç veya RİA olarak da bilinen bakırlı spiraller, bakırla kaplı ve çok etkili bir doğum kontrol yöntemi olarak işlev görmesi için rahme yerleştirilen küçük T şeklinde bir cihazdır. Acil kontrasepsiyon işlevi görmesi için korunmasız cinsel ilişkiden 10 gün sonrasına kadar yerleştirilebilir. Bakır bobin, doğum kontrolü için 5 veya 10 yıla kadar rahim içinde kalabilir ve herhangi bir zamanda çıkarılabilir. Vajinayı açmak ve rahmin boynunu (serviks) görselleştirmek için bir spekulum kullanılarak yerleştirilir. Cihaz, rahim ağzından oturduğu rahme yerleştirilir. Bakır yavaşça rahme salınır ve serviksteki mukusu değiştirecek şekilde hareket eder, bu da spermin hayatta kalmasını veya bir yumurtaya ulaşmasını zorlaştırır ve aynı zamanda döllenmiş bir yumurtanın rahim zarına yerleşmesini engeller.
Bakırlı RİA’nın Yan Etkileri
Bakırlı RİA hormon içermediğinden yan etkiler hormonal değildir ve adet döngünüzün zamanlamasının değişmesi olası değildir. Bununla birlikte, bazı kadınlar dönemler arasında kanama veya lekelenme yaşarlar. Birçok kadın ayrıca bakırlı RİA nın bir yan etkisi olarak daha ağır adet kanaması yaşar. Ria, özellikle yerleştirmeden hemen sonra bazı kadınlarda rahatsızlığa neden olabilir. Ayrıca, pelvik enfeksiyon geçirdiyseniz bakırlı RİA nın sizin için uygun olmayabileceğini de belirtmekte fayda var.
Başka Neleri Dikkate Almam Gerekiyor?
Yani ertesi gün hapı aldınız veya spiral taktınız. Hepsi bu mu? Hayır; tüm acil kontrasepsiyonlar %100 etkili olmadığından, adetiniz gecikmişse veya sizin için normalden daha hafif veya daha kısa olsa bile hamilelik testi yaptırmayı düşünmeye değer.
Bu tekrar olabilecek bir şeyse, ileriye dönük doğum kontrolü seçiminizi düşünmeye değer. Karar vermenize yardımcı olacak doğum kontrol seçenekleri için www.gecdegil.com web sitemize göz atın. Cinsel sağlığınız söz konusu olduğunda hamileliği önlemekten daha fazlasını göz önünde bulundurun, bu nedenle cinsel sağlık kontrolü yaptırmayı unutmayın. Bu, CYBH’ların kontrol edilmesini ve ayrıca acil kontrasepsiyon ihtiyacına neyin yol açtığını düşünmeyi içerir.
